Beschrijving

In 1815 werd de Koloniale Marine opgericht ter verdediging van de immense Indische Archipel. Toen alras bleek dat dit Indische deel van de Nederlandse vloot niet voor zijn taak berekend was, brachten de Residenten op eigen gezag een inheemse strijdmacht van bewapende kruisprauwen in de vaart om de zeeroof te beteugelen, het gezag te handhaven en de Gouvernementsgoederen en -ambtenaren te kunnen vervoeren. Koning Willem III gaf in 1861 deze vloot een officiële status en noemde hem Gouvernements Marine. Het gehele takenpakket van de inmiddels opgeheven Koloniale Marine werd overgedragen aan de Gouvernements Marine, die daarmee zowel militaire als burgerlijke diensten uit moest voeren. In tijden van gevaar werd overgeschakeld op militarisatie van de vloot en het oproepen in werkelijke militaire dienst van het gehele personeel. In de oorlog van de 100 dagen, tussen 8 december 1941 en 8 maart 1942, verloor de Gouvernements 54 schepen. Vier schepen zagen kans uit te wijken en zetten hun oorlogstaak voort in de Indische Oceaan en in de Australische wateren. Na de oorlog vormden zij de kern van een snel uit geallieerde voorraden opgebouwde scheepsmacht, die gedurende de politionele acties in Nederlands-Indië tekende voor de amfibische landingen en de zee- en kustbewaking die in samenweking met de Koninklijke Marine werd uitgevoerd.